Jaarlijks worden ongeveer 100.000 mensen in Nederland opgenomen op de intensive care (IC). Een IC-opname als gevolg van een levensbedreigende situatie, zoals een ongeluk, een infectie of een operatie, is een grote aanslag op het lichaam. De energiehuishouding is vaak flink verstoord en patiënten verliezen vaak veel spiermassa tijdens zo’n opname. Voldoende energie en eiwit kan een patiënt helpen herstellen, maar specifiek voedingsonderzoek naar mensen die van de IC afkomen heeft nog niet plaatsgevonden. Promovendus Yente Boelens gaat daar verandering in brengen. Ze is verbonden aan Wageningen University & Research (WUR) en Ziekenhuis Gelderse Vallei met haar CONFUCIUS-studie, wat staat voor ‘CONvalescence of FUnCtional outcomes after ICU Stay by oral protein supplementation’.
‘Patiënten die van de IC afkomen hebben vaak een te lage voedingsinname waardoor ze grote kans hebben op eiwit- en energietekorten. Dat kan komen door een slik- en smaakverstoring of verminderde eetlust. De juiste voeding is belangrijk voor beter en sneller herstel,’ legt Boelens uit. Daarnaast ligt het post-intensive care syndroom (PICS) op de loer. Daarbij kan een patiënt nog jarenlang gezondheidsproblemen ervaren zoals ernstige vermoeidheid, verlies aan (spier)kracht, een verminderd concentratievermogen, geheugenverlies of depressieve stemmingen. Door vroegtijdig op voeding te letten kan het risico op PICS en bijbehorende nadelige consequenties daarvan zeer waarschijnlijk afnemen, blijkt uit onderzoek naar andere patiëntengroepen die aan spierverlies lijden.
Ziekenhuis Gelderse Vallei onderzocht of, op basis van de adviezen uit richtlijnen die ziekenhuizen volgen, patiënten na IC-opname voldoende eiwitten innemen. Helaas is dit nog niet het geval. Er is behoefte aan meer kennis over de benodigde hoeveelheid eiwit en hoe deze groep ondersteund kan worden bij het innemen van die hoeveelheid. Onderzoek van promovendus Yente Boelens moet hierin helderheid verschaffen. Ze is inmiddels gestart met de inclusie van de beoogde 72 deelnemers uit Ziekenhuis Gelderse Vallei voor haar onderzoek. Deelnemers krijgen tweemaal daags (’s ochtends en ’s middags) ofwel een eiwitsupplement of een placebosupplement met koolhydraten in poedervorm, wat ze door hun eten kunnen doen. Boelens onderzoekt of een eiwitsuppletie van zes weken leidt tot beter herstel na IC-opname. Beide groepen nemen dezelfde extra hoeveelheid energie in. De patiënten en de onderzoekers weten niet welk poeder ze gebruiken.
Deelnemers aan de studie starten op het moment dat ze van de IC worden ontslagen. Er vinden vier metingen plaats: op het moment van IC-ontslag, bij ziekenhuisontslag, aan het eind van de interventie met eiwit- of koolhydraatpoeder (zes weken na IC-ontslag) en drie maanden na ziekenhuisontslag. Er worden fysieke metingen gedaan om te kijken hoe het spierherstel verloopt. ‘We meten bij de fysiotherapeut handknijpkracht en kracht van de armen en benen. De deelnemers doen ook een looptest,’ vertelt Boelens. Ze gaat bekijken of het herstel verschillend verloopt per supplementgroep Daarnaast wordt de aminozuursamenstelling in het bloed gemeten en wordt er een Bio-Elektrische Impedantiemeting verricht, die de hoeveelheid vet en vetverdeling in het lichaam bepaalt en zo de lichaamssamenstelling in kaart brengt. Ook wil Boelens herstel bepalen met behulp van een aantal vragenlijsten waarin wordt gevraagd naar psychologisch, cognitief en fysiek functioneren. ‘We nemen daarbij algemeen mentaal welzijn mee en kijken specifiek naar angsten en cognitief verval. Ook vragen we naar de overige voedingsinname en het bewegen.’ Naar verwachting zal de inclusie van de patiënten 1,5 jaar duren.
